QIZIL ÇAĞ: Qaranlığın Hakimiyyəti

DİQQƏT!!! Bu kitabda gələcəyə dair verilən bütün məlumatlar, adı çəkilən təşkilat və hadisələr, bütün hekayələr xəyal məhsuludur. Gerçək həyatda baş verən hadisələrdən alıntılar hesabına onlardan heç bir asılılığı olmadan yazılmışdır.

“QIZIL ÇAĞ: Qaranlığın Hakimiyyəti” romanı

“MM-S Müəssisəsi” / 2017
          304 səhifə. 500 tiraj

Seymur ORUC (Seymur Oruc oğlu Həmzəyev)

Ön söz əvəzi

Roman hal-hazırda Dünya üçün olduqca önəm kəsb edən Qlobal bir mövzunu əhatə edir. Belə ki, insanların həyatları öz normal axarında ikən, böyük ideyanın təbliğatçısı və icraçısı VƏD partiyası (Vahid Ədalət Dünyası partiyası) ortaya çıxır. Adından da göründüyü kimi, partiyanın əsas qayəsi vahid bir Dünya dövləti yaratmaq və uzun əsrlər boyunca nə qədər ictimai reformasiyalar bir-birini əvəz edirsə etsin, əsla mövcud olmayan ədalət düzənini bərqərar etməkdir. Bunun üçün puldan, dövlətlərdən və sərhədlərdən, eləcə də milliyətçilikdən və fərqli-fərqli bayraqlardan, mövcud dünyanın hüquq sistemindən və dindən qurtulmaq lazım idi. Lakin sıradan insanlar ideyanın qalib gəlməsi üçün küçələrə axışıb mövcud hakimiyyətlərə qarşı çağırışlar edərkən, bütün bunlardan xəbərsiz idilər. Onlar sadəcə daha rahat həyat arzusunda idilər. O zamanlar deyirdilər ki, “elə bir bolluq dövrü bizi gözləyir ki, adicə hər evə gələn su xəttlərinin birindən yağ, digərindən isə bal axacaq”. “Pul ləğv olacaq, ancaq hər kəs öz işində çalışmağa davam edəcək. Məhsul almağa gəldikdə isə, hər kəs istədiyi vaxt istədiyi dükana girib ona lazım olan qədər məhsulu heç bir kassaya heç bir pul ödəmədən götürüb çıxıb gedəcək”. Lakin, görəsən, bütün bunlar həqiqət idimi? Yoxsa, insanlar sadəcə aldadılırdılar?

Romanda bütün bu qlobal hadisələrin siravi insanların həyatına hansı təzahürü verdiyini göstərmək üçün sıradan bir azərbaycanlı ailəsinin və onun ətrafının adi başlayan hekayələrinin zamanla – bugün üçün – necə fantastik görünən bir hekayəyə çevrildiyinin də şahidi olacaqsınız. Halbuki, qəhramanlarımız Tamara və Mehdi atalarının yaşadığı kimi sıradan bir həyat yaşamağı necə də çox istəyirdilər.

Ayrıca romanda mövcud dövrümüzün imkanlı təbəələrinə və onların yaşayışına vurğu üçün Kərim obrazı yaradılmışdır. Dövrümüzün “mən Allaha inanıram, mən cənnətlə mükafatlandırılacam” deyərək bütün ibadətlərini yerinə yetirən, lakin insaniyyətdən uzaq olan dırnaqarası möminlərinə (əsl möminlərlə qarışdırılmaması olduqca labüd bir obraza) xitabən yaradılmış Səid obrazı cəmiyyətimizə cavablandırılması mütləq lazım olan ilahi bir sualı verir: hansımız daha yaxşı, hansımız daha pis insanlarıq? Yazıçı Aylin obrazı ilə əsasən Azərbaycan cəmiyyəti üçün sərgilənməsi və ictimai qınağa uğradılması labüd olan qadın obrazını yaratmışdır. Xeyr, o, nə əxlaqsız qadındır, nə də namusundan heç kimə pay verməmişdir. O, sadəcə bir kişiyə arxalanmadan yaşamağın imkansız olduğuna inanan, həyatdakı tək qayəsi himayəsində olduğu bir kişinin var olması üçün çalışan sıradan bir qadındır. Bundan əlavə Zeynəb və Kərim cütlüyündən, onların əhatəsindən ibarət bir ideal ailə modeli yaradılmışdır ki, yazıçı bununla əslində əsas xoşbəxtliyin dəqiq olaraq nədən ibarət olduğunu sərgiləməyə çalışmışdır. Bir istək uğruna bu ailənin dağılması isə “canımdan və qanımdan olan bir övladı özümdən sonra mütləq qoymalıyam” çağırışının nə qədər absurd olduğunu, uşaqlar evində onlarla, yüzlərlə uşaq bir ailənin gəlişini gözlədiyi vaxtlarda bir ailənin bir uşaq üçün nələrdən keçə biləcəyini və sonda dünyaya gələcək o uşağın himayəsiz qaldığından kimə və nəyə dönüşəcəyini, həmçinin, uşaqlar evində böyüyən o uşaqların da eyni taleyi bölüşəcəyini obrazlaşdırmışdır. Bununla da, əsas olan şeyin fərdiyyətçilikdə olmadığı göstərilməyə çalışılmışdır.

İdeyanın yaradıcısı Havkins, onun maliyyələşdiricisi və sədri Hari Çevron, ona qarşı sərt təbliğatın başında duran Avqust Klements və hər şeyə rəğmən dini ayaqda tutmağa çalışan Keit Momin obrazları isə, xüsusən, onların son səhnələrdəki davranışları cəmiyyətə növbəti inkaredilməz mesajlar aşılayır.

Bir çoxları kitabın sonlarında yazıçının ifrat fantastikaya meyilləndiyini söyləyəcəksə də, burada əslində, bir çox şey fantastik pərdənin arxasında simvollaşdırılmış, cəmiyyətə cavablanması lazım olan sualları şüuraltı ötürür.

Kitabda bir sıra ilahi hekayələr də işlənilmiş, onların dünyəvi təzahürü yazıçının öz fikrincə səhnələşdirilmişdir. Görəsən, şeytanmı insanın sınağıdır, ya insanmı şeytanın?

Həmçinin Allah və dinlər ideyası sorğulanmışdır, lakin yazıçı belə böyük bir məsuliyyətə səthi yanaşaraq sualın cavabını oxucunun öz iqtidarına buraxmışdır. Bu da kitabı oxuyanın dini əqidəsinin nə olursa olsun, xələl görməməsi istəyindən irəli gəlir. Yazıçı “Allah var, ya yoxdur sualını cavablandırmamışdan əvvəl, insan var, ya yoxdur sualını cavablandırmalıyıq” deyərək, bizim ilk öncə nəyi sorğulamalı olduğumuza işarə edir.

Əsər geniş ictimaiyyət üçün nəzərdə tutulmuşdur. Uşaqların oxumaması üçün, əslində, heç bir maneə olmasa da, kitabın içindəki ideyaların çoxluğu və ağırlığı səbəbilə bu məsuliyyəti onların kürəyinə yükləməmək tövsiyə olunur.

Ümumilikdә isә, Azərbaycan yazıçısının da belə bir kitab yaratdığını görmək, olduqca sevindiricidir.  
           Redaktor: Azәr Elşadoğlu

Tәqdim edilib: 29 oktyabr 2017/kitabevim.az