Kimdir daha İNSAN?

Biz istəsək də, istəməsək də din həyatımıza bir yerlərdən mütləq öz təsirini göstərir. Xüsusən, həyatımın bu son və ən hərəkətli 1 ilində bunu şəxsən özüm aydınca hiss etmişəm. Mən nə qədər “gəlin elə edək ki, müqəddəslər sevdiklərimizlə aramıza girməsin” dedikcə, bacardığım qədər sevdiklərimlə arama müqəddəsləri salmadıqca, onlar daha da çox üstümə gəlirlər. İstər təhsil həyatımda, istər iş həyatımda, istərsə də yaradıcılıq həyatımda. Onlar mənimlə elə davranırlar ki, sanki mən bu dünyaya göz açmamışdan hələ lap əvvəl, Allaha, onun göndərdiyi dinlərinə və kitablarına inanacağımla bağlı hər hansısa bir müqaviləyə qol çəkmiş və yalnız bundan sonra yaşamaq hüququ əldə etmişəm. Lakin, bəlkə də normaldır bunu xatırlamamağım, ancaq mütləq qeyd etməliyəm ki, dostlar, mən belə bir müqaviləyə qol çəkməmişəm. Ümumiyyətlə, üzülərək qeyd etməliyəm ki, sizlərin heç biriniz belə bir müqaviləyə qol çəkməmisiniz.

Bacardığım qədər bu tip mübahisələrə girişmək istəməsəm də, bu mübahisələr haradansa bir yerlərdən peyda olur və mənimçün önəmli olan dostlarla söhbətləşməklərimin arasına girir. Və adətən, belə mübahisələrin sonu incikliklərlə bitir. Qəribəsi də odur ki, bütün bu söhbətlər zamanı ələ salınan, tənqid və hətta, təhqir olunan da mən oluram, incinilən də mən oluram və sonrasında üzr istəməli olan da yenə mən oluram.

Hə, əgər üzr istəmək lazımdırsa, türkünsözü, peşibaşından hamınızdan üzr istəyərək deyirəm ki, mən sizin inandığınız Allaha inanmıram. Bu hərəkətimlə nə sizin şəxsinizi, nə sizin inancınızı, nə də sizin Allahınızı nə təhqir etmir, nə də ələ salmıram. Elə sizin dinlərdə də deyildiyi kimi, “hər qoyun öz ayağından asılır”. İnanmıram, bunun savabı varsa o mənimdir, günahı varsa, o da mənimdir.

Bu yazıyla digər inancsızların etdiyi kimi öz tərəfimi və öz şəxsimi inananların önündə nə alçaltmaq, nə də acındırmaq fikrim var. Dediyim kimi, inanacağımla bağlı heç bir allahın qarşısında heç bir öhdəlik götürməmişəm.

Bu yazının öz məqsədi var və inanın ki, bu məqsəd nə sizə kafir başı kəsib qatil olmağı, nə qadınlarınızı tarlalarınız hesab etməyi, nə də sonuna qədər inanacağınız təqdirdə cənnətdə huri və ya qılman alacağınızı vəd etmir. Əgər, ağzınızdan su axa-axa yaxşılıq edənlərin tərəfindənsinizsə, yaxşısı budur, indidən bu yazını hansı cihazdan oxuyursunuzsa, bir “geri” düyməsi verib özünüzün həyatlarınıza qaldığınız yerdən davam edin. Yox əgər, içinizdə bir yerdə insan yaşadığını hiss etmisizsə, insana bir qul olmaqdan əvvəl, insan olmağın vacibliyini dərk etmisizsə, o zaman da bu yazıya hansı cihazdan baxırsızsa, mümkün qədər onun ayarları ilə oynamayın.

Həyatımda çox insan tanımışam. Elə də uzun və keşməkeşli bir həyatım olmayıb hələ ki, ancaq çox insan tanımışam. İnsanları görən kimi, ilk məqsədim onları soyundurmaqdır. Bəli, doğru eşitdiniz – soyundurmaq. İstər qız olsun, istər oğlan olsun, yaşlı, qoca, uşaq, lap elə ermənilər kimi heç bir fərq qoymadan, ancaq onlardan fərqli olaraq sadəcə soyundurmaq. Yaşadığı il nə qədərdirsə, o qədər il əvvələ gedib o insana lap başlağıcında baxmaq istəmişəm. Saytlarda haqqında oxuduğum manyaklardan tutmuş həyatını Allaha qurban vermiş rahib və rahibələrə kimi. Onların hamısını soyundurmaq, bütün bu illərin onlara məcburən ya da könüllü şəkildə geyindirmiş olduğu fərqli rənglərdə qiyafələrini soyundurmaq istəmişəm. Bütün bu fərqliliklərin içərisində, istər aqnostik, istər teist, istər deist, kim olursa olsun, sən və mənim aramda olan o tək oxşarlığa kimi soyundurmaq.

Çılpaq ikən necə də acizik. Bütün bu kəşf etdiyimiz qüdrətlərimiz, qurduğumuz dövlətlər, uydurduğumuz bayraqlar, aldığımız kreditlərin bizi məndən daha çox soyundurmağa çalışan o faizləri, göydən endirdiyimiz bütün o kitablar – onlar yox ikən, nə qədər aciz, gücsüz, yazıq biriləri imişik. Əlbəttə, böyük bir cəngəlliyin ortasında, ya da aslanların arasında saffari gəzintisi edərkən, əlinizdəki silahla altınızdakı cipin şüşələrindən o aslanlara baxmaq necədə asandır. Bir anlıq o cipin və o silahın, əyninizdə yenə sizlərin yaratmış olduğu bilmirəm nə qədər dollara aldığınız o paltarın yox olduğunu və yenə o aslanla üz-üzə qaldığınızı xəyal belə etmək istəmirəm. Bax, sizin uydurduğunuz hər şey, əslində, elə bundan ibarət deyilmi?

Sizin mənə təlqin etməyə çalışdığınız inanclarınız bir heyvansevərin heyvansevərlərlə dolu bir yığıncaqda önünə gələn ət şorbası qədər gülməli deyilmi? Düzü, buna da bir çarə tapıb bəziləriniz vegeterianlığı uydurdunuz. Heyvanları yeməkdən imtina edib ancaq ot yediniz və bununla guya sizinlə eyni genetikanı və təbiəti bölüşən heyvanlara yaxşılıq etdiniz. Ancaq sizin yeməli olduğunuz heyvanları yemiyib, ot yeyərək yenə o otlarla qidalanmalı olan neçə heyvanı aclıqdan öldürdüyünüzün fərqində də deyilsiniz.  

Bütün o dinlərinizi biranlıq, Tanrınız bunun fərqinə varmadan, bir neçə saniyə üçün bir kənara qoyub özünüzə güzgüdə baxmağa gücünüz çatıbmı görəsən? Aldığınız rüşvətlər, səhvlərinizlə öldürdüyünüz xəstələr, heç nə bilmədən öyrətməyə çalışdığınız şagirdlər, Quranı açıb talelərini üzlərinə dediyiniz sizə imdad üçün gələn o insanlar, içdiyiniz içkilər, çəkdikləriniz, dünən neçə qadının arxasına baxdığınız, neçə qadınla etdiyiniz qeybətlər, dediyiniz yalanlar, içdiyiniz andlar, etdiyiniz tövbələr, hamamda özünüzlə yalnız qalmaqlarınız, bu vaxt beyninizə gətirdiyiniz üzlər, iki gün əvvəl sosial şəbəkədən tapdığınız qızlar (oğlanlar), yoldaşınızla xoşbəxt ola bilməməyiniz, boşandığınız ərinizi hələ də sevdiyinizi etiraf edə bilməməyiniz, valideynlərinizə gizlin-gizlin bəslədiyiniz kin, ya da avtobusda ağlayaraq başınızı aparan körpəni boğmaq istəyi, metroda sizi narahat edən insanın üzünə endirmək istədiyiniz zərbə, bütün bunlardan hansı gəlir ağlınıza? Düzünü deyin, özünüzlə səmimi olun! Bu yazının sırf bu hissəsini oxuyarkən hansı faktlar üzünüzü güldürdü, ya da qızartdı?

İndisə qaldığınız ev bina evidirsə, bir zəhmət yerinizdən dikəlib evinizin balkonundan aşağı baxın. Ağlınıza “insanın taleyini Allah yazıb” fikrini gətirə-gətirə həm də. Balkondan aşağı baxın, qorxmayın, əgər bura kimi yaşaya bilmisizsə, onsuz da özünüzü oradan atmağa gücünüz çatmayacaq. Sadəcə düşünün, nə qədər də yüksəkdi, elə deyil? Burdan düşsəz, yəqin taleyiniz nə olursa olsun, öləcəksiniz. Qos-qocaman bir yoxluq. Heç bir hiss olmayacaq! Sizə doğru dediyimi heç bir şəkildə sübut edə bilməyəcəm. Amma əgər, sizinkilər həqiqətdirsə, sizə yalan dediyim üçün o biri dünyada boğazımdan yapışmaq imkanınız olacaq. Görün, nə qədər böyük bir risqin altına girirəm. Mən yox, mənim kimi, onlarla, yüzlərlə, minlərlə və milyonlarla, tələsməyin, hətta milyardlarla insan var və hər keçən gün biraz daha artırlar. İndi tək-tükük, bizi asanlıqla əzə bilir, yıxa bilir, ələ sala bilirsiz. Daha neçə milyonlarınız mənim kimi düşündüyünüzü hələ etiraf edə bilməmisiniz. Amma bir gün sizlər tək-tük qalacaqsız. Qorxmayın, biz Allahsız da yaxşılıq etməyi bacara bildiyimiz üçün dünya indiki qədər bir də heç vaxt pis olmayacaq.

Siz və Allahlarınızın dünyanı hansı hala gətirdiyinə pəncərənizi açıb baxa bilərsiz. Myamnarda neçəniz öldüz? Nəyin uğruna, kimin uğruna? Hansınız kömək ola bildiniz onlara? Gözünüzün qarşısında baş verdi hər şey, hansı biriniz mənim kimi rahat yerinizdə oturub cihazınızla paylaşdığınız postdan başqa nəsə bir şey edə bildi? Ya da Tanrınız nə etdi? O biri dünyaya qaldı yenə?

İndi düşünün! Bizim aramızda hansı bir fərq var ki? Cənnət üçün etdiyiniz bütün o yaxşılıqlar, bütün o ibadətləri mən etmirəm. Mənim etdiyim bütün yaxşılıqlar, əgər varsa, dəqiqdir ki, cənnət üçün deyil. Çətin də olsa, düşünün! Hansımız daha yaxşı insanıq? Ya da hansımızıq insan?   

 Seymur ORUC